De olijfvlieg en de olijfbomenpest
De olijfvlieg of bactrocera oleae (2007)
De olijfbomenpest of de xylella fastidiosa (2013)
De olijfvlieg of bactrocera oleae, sedert 2007 in onze contreien, wordt erkend als de belangrijkste vijand van olijfbomen. De schade die deze lieverd aanricht kan oplopen tot 38% van de olie- en fruitproductie. Het vliegje legt zijn eitjes in de olijf en de larven zorgen ervoor dat de olijf "grubby" wordt. Als je deze meeperst dan krijg je een hoge zuurgraad en een zeer slechte smaak. De symptomen zijn kleine driehoekige plekken op de aangetaste delen van de vrucht, meestal één per vrucht in de zomer, terwijl in de herfst, in de plukperiode, dit er meer kunnen zijn. Ten slotte openen de larven een rond gat in de vrucht van de olijfboom. De behandeling ervan draagt aanzienlijk bij tot de stijging van de teeltkosten. Er zijn alternatieve, biologische en chemische manieren actief of in ontwikkeling om deze vernietigende vlieg te doen verdwijnen. Allen met wisselend succes. Een interessant bestrijdingsplan is de ontwikkeling van een genetisch gemodificeerd fruitvliegje dat zijn natuurlijke variant moet bestrijden en de Spaanse olijvenoogst redden. Hoe? Wel eigenlijk eenvoudig. Het Britse bedrijf Oxitec ontwikkelde een genetisch gemodificeerde mannetjesolijfvlieg waarvan de vrouwelijke nakomelingen direct doodgaan. De mannetjeslarven erven de genetische afwijking van hun vader en zorgen eveneens voor direct stervende dochters. Zo kan de plaagpopulatie in korte tijd drastisch teruggedrongen worden zonder pesticiden. Het wachten is op toestemming van de autoriteiten.
“volledige olijfgaarden worden gerooid en alle andere olijfbomen in een straal van, hou je vast, 20km ook... "
De plantenbacterie xylella fastidiosa ook wel de olijvenpest genoemd houdt lelijk huis in de Zuid-Italiaanse regio Apulië. In enkele jaren tijd heeft ze tien miljoen olijfbomen besmet. Sinds Italiaanse plantpathologen de bacterie eerst vaststelden in 2013, is de olijfolieproductie met 5 à 10 procent gedaald. Experts ramen de economische schade (voorzichtig geschat) op een miljard euro. De bacterie komt uit Centraal-Amerika, waar ze al meer dan een eeuw schade aanricht. Via besmette koffieplanten heeft ze haar weg gevonden naar Europa. Hier wordt de ziekteverwekker verder verspreid door sapzuigende insecten. In een besmette plant blokkeert Xylella de sapstroom, waardoor de plant geleidelijk uitdroogt. De "ebola van de olijfgaarden" verspreidt zich ook onder verschillende fruitbomen. Recent werden er meldingen gemaakt van de bacterie in Mallorca en een mutatie ervan in Spanje. In Spanje alleen zijn hierdoor 340 miljoen bomen in gevaar.
Tot voor kort (tot 2015) was er geen behandeling mogelijk en werden volledige olijfgaarden gerooid en alle andere olijfbomen in een straal van, hou je vast, 20km. Onnodig te stellen dat deze acties tot familiedrama's veroorzaakt. De ziekte is pas herkenbaar als de boom al lange tijd ziek is en dus al voor verspreiding heeft gezorgd. Dit is volgens experten een groot probleem. Maar satellietbeelden kunnen een oplossing bieden. Deze herkennen namelijk de zieke bomen voordat ze zichtbaar ziek zijn. Hoe het werkt? Via deze satellietbeelden maken onderzoekers analyses van het licht dat olijfbladeren weerkaatsen. Dit lichtspectrum laat een soort "vingerafdruk" achter. Deze is reeds 4 maanden zichtbaar voordat de boom effectief ziek wordt. Hierna blijft het voorlopig nog rooien en dat is dan weer geen goed nieuws.
Goed om weten
De Europese unie heeft de olijfbomenpest recent in kaart gebracht.
Comments